Basketbol Nedir

Basketbol, genellikle iki takım arasında oynanan ve topu rakip takımın potasına atarak skor yapma temeline dayanan yaygın bir takım sporudur. 

Basketbol Nasıl Oynanır

Her bir takım, beş oyuncudan oluşur ve bir oyun, belirlenen süre boyunca oynanır. Bu süre boyunca oyuncular potaya bulundukları yere bağlı olarak topu atıp içine sokmasına dayanarak sayı alırlar. Bu sayılar sonucunda süre bitiminde fazla olan taraf maçı kazanır.

Pota Nedir

Pota , basketbolda topun içine sokulması hedeflenen çember fileninde yer aldığı yerin genel adıdır.  Direk , panya ve fileden oluşur.Genelde profesyonel maçlarda 3.05m uzunluğunda olurlar. Basketbolda top ile basket atılan çember dairedir.

Panya Nedir

Panya , potanın içerisinde yer alan , çemberin arkasındaki dikdörtgen paneldir. Bu panel turnike atılırken oldukça fazla kullanılır.

Steps Nedir

Basketbolda bilinen katı kurallar vardır. Bunlardan biri olan steps ise "Hatalı Yürüme" olarak geçer. Topu sektirerek ilerlerken elinizde tutup sektirmeyi keserseniz ya 2 adımla potaya atacaksınız ya da pas vereceksiniz. Aksi olduğunda top karşı takıma geçer.

Smaç Nedir

Smaç ise uzaktan veya yakından atılan şut ile değil direkt potaya asılıp iki elinizle tutarken topu içeriye bıraktığınız haraketin adıdır. Ulusal çaptaki profesyonel liglerde smaç yarışmaları dahi düzenlenmektedir.

Turnike Nedir

Turnike, basketbolda kullanılan bir atış türüdür. Potanın kenarında topu panyaya çarptırarak sayı bulmak demektir. Basketbolda en çok kullanılan atış tekniklerinden birisidir. Atış başarılı olursa 2 sayı kazanılır. Sağdan girerken sağ adım sol adım ve zıplama biçimindedir 

Ribaund Nedir

Ribaund (Rebound) , bir takımın yaptığı başarısız atak sonrası kalan topu alma mücadelesidir. Bu mücadelenin sonucunda top kimde kaldıysa +1 ribaund istatistiği yükselir. 

Örneğin atak yapan takımın şutu potadan döndü diyelim. Bu topu karşı takım alırsa Savunma Ribaund'u , atak yapan takım alırsa da Hücum Ribaund'u olarak adlandırılır ve atak devam eder.

Airball Nedir

Airball atılan şutun potaya hiçbir şekilde alttan veya üstten temas etmemesidir. Direkt dışarıya çıkan top genelde şut zayıflığı veya kötü şut olarak adlandırılır.

Basketbolda Numaralar Hangi Pozisyonları İfade Eder 

Basketbolda diğer takım sporlarında da olduğu gibi belirli pozisyonlar vardır. Bazen oyuncunun boyunun uzunluğu bazen de şut yeteneği ve top sürüp oyun kurmasına göre pozisyonlara ayrılırlar. Bu numaralar yeteneğe göre sıralanmaz ,hepsinin belirli görevi vardır. 

1 - Oyun Kurucu (Point-Guard) : Adından da anlaşılacağı üzere oyun kurar , top dağıtır , set yönetir ve asist sağlar. 1 numaralı pozisyonun adı Oyun Kurucu'dur.

2 - Şutör Gard ( Shooting Guard) : Şutör Gard'lar veya direkt Şutörler takımın en iyi şutlarına sahip oyuncularıdır. Oyun kurucuya yardım ederler ve boşa kaçıp üçlüklerle oyunun kaderini değiştirirler. 2 Numaralı pozisyonun adı Şutör'dür.

3 - Kısa Forvet ( Small Forward) : Kısa forvet hem uzun hem kısa olan tarafa da yardım eder. Her yerde bulunabilen bir nevi joker elemanlardır. 4 ve 5'e de yardım eder , 1 ve 2'ye de yardım eder. Kısa forvetler 3 numaralı pozisyonlardır.

4 - Uzun Forvet (Power Forward) : Uzun forvetler pivot konumundaki oyunculara yardım ederler ve ileri uçta atak yaparken ribaundları kovalayıp takımı oyunda tutarlar. Uzun forvetler 4 numara olarak adlandırılırlar.

5 - Pivot (Center) : Pivotlar takımın en uzunları olurlar. Savunmada ve hücumda ribaundlar onlardan sorulur. Genelde içeride oyunu onlar üzerinden çevirip kolayca sayı bulabilirler. Pivotlar da 5 numaralı pozisyonda yer alırlar.

Serbest Atış Nedir

Basketbolda serbest atış, boyalı alanın ucunda yer alan çizgiden yapılan bir atış türüdür. Şut veya turnike sırasında faule maruz kalan oyuncu tarafından kullanılır. Savunma yapan takımın faul hakkının dolması durumunda ise, hücum eden takım atış kullanmıyor olsa bile serbest atış hakkı kazanır. Faul türüne göre toplamda 1, 2 ya da 3 atış kullanılabilir.

3 Serbest Atış Ne Zaman Verilir

3'lük çizgisinde tam 3'lük atılırken yapılan faulde eğer oyuncu sayıya çeviremezse 3 atış şansı kazanır. Tam faul olduğu sırada olması şarttır. Sayı girmiş olursa 3 sayı yazılıe ve 1 serbest atış verilir. 

Boxout Nedir

Boxout , ribaunlarda karşı takımın topu almaması için sırtımızı rakibe , yüzümüzü potaya dönerek,  gelen ribaundda rakibi potadan uzak tutmak ve ribaundu kolaylıkla almak için hedeflenen bir harakettir. Bu esnada genelde vücut kullanılarak rakip potadan uzak tutulur ve ribaund takıma kazandırılır.

Fastbreak Ne Demek 

Fastbreak , basketboldaki hızlı çıkışlardır. Karşı potada rakibin hazırlıksız yakalanması için hızlıca atağa çıkılır ve sayı alınır.

Basketbolda Set Nedir

Basketbolda maçtan önce oyunculara antrenör tarafından, set dediğimiz, numaralandırılmış , saha üzeri konumlandırılma planlamaları oluşturulur. Bunlar tüm takım tarafından ezberlenir ve karşı takım çözemesin diye de numara veya isimlendirilirler. 

Örneğin şutör oyuncunuza sayı attırmanız gerekiyor. Son 20 saniye var ve 2 sayı geridesiniz. Antrenmanda şutör oyuncu üzerinden kurulmuş bir seti "s" diye kodladınız. O esnada takıma oyun kurucu ataktayken "s" diye bağırır ve o set devreye girer. Şutöre şut attırmak için hazırlanan taktikler uygulanır ve başarı gelir.

Bu set dediğimiz taktik karmaşası aslında çok detaylıdır. Az önceki set bile aslında 5 oyuncuya da hatasız uygulanması gereken görevler yüklerler. Mesela pivot içeriye girer , kısa forvet ortalığı karıştırırken şutör dışarı kaçar o sırada boşta kalır ve oyun kurucudan pasını alıp 3 lük atar. Bu en kolay gibi gözükenlerden biridir.

Pick Nedir

Pick dediğimiz haraket basketbolda perdeleme olarak geçer. Hücumda zorluk çeken Oyun Kurucu'ya Pivot desteğe gelir ve Oyun Kurucu'nun karşısındaki adamın tam olarak önünde dimdik durur. Bu esnada Oyun Kurucu hızlı bir şekilde yandan geçip gider ve karşı takımdaki onu savunan da Pivot'a takılmış olur.

Pick And Roll Nedir

Bu kavram ise az önce anlattığımız gibi gerçekleşen Pick kavramının devamıdır. Oyun Kurucu engeli aştıktan sonra ilerlerken pick için gelen Pivot potaya doğru koşar ve defans dağıldığından topu kolayca alır sayı yapar.

3 Saniye Kuralı Nedir

Boyalı, çizgili ya da kısıtlı alan olarak bilinen yerde hücum eden takım oyuncuları bu alanda top ile buluştuysa 3 saniye süre içinde topu elinden çıkarması, potaya ya da takım arkadaşına pas atması gerekmektedir. 3 saniye içerisinde top elden çıkmadığı zaman top karşı rakip takıma geçer ve yan çizgi üzerinden oyun tekrar başlar.

Basketbol Maçları Ne Kadar Sürer

Basketbol maçları 4 periyot olarak oynanır. 1 periyot Euroleague'de 10'ar dakika , NBA dolaylarında ise 12'şer dakika olarak oynanır. İlk iki periyot bitince ise yarı devre gerçekleşir. Moladan gelen oyuncular kazanmak için oynamaya devam eder.

Blok Vurmak Nedir

Basketbolda Nasıl Blok Vurulur

Basketbolda blok vurmak için esneklik ve zamanlama çok önemlidir. Blok, genellikle uzun boylu oyuncuların hücum yapan takımını kendi tarafından karşılayarak rakibinin çembere şut atmasını engellemek için elleri ile topu engelleme hareketidir.

Blok yaparken dikkat edilmesi gerekenler nelerdir

Blok yapan oyuncu rakibine sert bir temasta bulunmaz. Yapacağı temasın tamamını topa yapması gerekir. Fakat oyuncu top yerine rakibine temasta bulunursa faul olur.

Basketbolda blok kuralları nelerdir

Blok, top eldeyken ve yükselirken yapılır. Top inişe geçtikten sonra da yapılan müdahaleler genellikle basketi önlemeye yönelik olur ve rakibin hanesine bu durum artı olarak yansır.

Teknik Faul Ne Zaman Verilir

Teknik faul vücut temasından değil sportmenlik dışı hareketlerden kaynaklanmaktadır. Genelde kişisel faulden daha büyük bir hata olduğu düşünülür. 

Oyuncunun veya çalıştırıcının ahlaksız sözleri, kavga etmek, zaman geçirmek ve kural dışı oyuncu değişiklikleri yapmak bu cezayı gerektirir.

Teknik Faul Kaç Atış

Cezası ise karşı takıma 1 serbest atış ve kenardan başlama şansını tanır. Oyunda büyük bir denge kaybına neden olabilecek düzeyde önemlidir.

Sportmenlik Dışı Faul Ne Zaman Verilir

Sportmenlik dışı faul sportmenlik dışı davranış ile herhangi bir oyunla ilgili spor kurallarının ihlalini de içermekle birlikte, aslen aşırı ve kasti şiddet içeren fiziki hareketler veya rakibi aşağılamaya, aldatmaya veya kandırmaya yönelik tüm hareketleri ifade eder. Bunlar karşılığında verilir.

Sportmenlik Dışı Faul Kaç atış

Cezası normal koşullarda iki faul atışı ve kenardan oyuna başlamaktır. basket faullerde bir faul atışı ve kenardan oyuna başlamak, üç sayılık atış sırasında yapılan faullerde üç faul atışı ve kenardan oyuna başlamak şeklinde uygulanır.

Goaltending Nedir

Goaltending , top elden çıkıp şut atılınca potaya doğru giderken engellenmesine karşı sayının verilmesidir. Genelde 2'lik bir şut atılır o sırada elden çıkınca müdahale edilir veya turnike atılırken potaya girmesine yakın engellenir ve sayı atılmış sayılır. Biraz karmaşık bir durumdur a NBA dahil çoğu yerde yaşanılır.

Rookie Nedir 

Rookie genelde NBA 'de kullanılan bir terimdir. Türkçe anlamı "çaylak" demektir. Takıma yeni katılan genç oyunculara denir. NBA'de "Rookie Of The Year" yani "Yılın Çaylağı" gibi ödüller de verilmektedir.

Alley-oop Nedir

Alley-oop havadan atılan pası havada yakalayarak yere inmeden bitirme işlemine verilen addır. Alley-oop smaçla olabildiği gibi turnikeyle de olabilmektedir.

En İyi Basketbolcular

- LeBron James

- Michael Jordan

- Kobe Bryant

- Magic Johnson

- Kareem Abdul-Jabbar

- Shaquille O'Neal

- Wilt Chamberlain

- Bill Russell 

- Tim Duncan

- Larry Bird

- Hakeem Olajuwon

En İyi Koçlar

Euroleague En İyi Koçlar

- Zeljko Obradovic

-  Ettore Messina

- Pedro Ferrándiz

- Aleksandr Gomelskiy

- Pini Gerşon

- Aleksandar Nikolić

- Ergin Ataman

NBA En İyi Koçlar

-  Phil Jackson 

- Red Auerbach

- Gregg Popovich

- Steve Kerr

- Pat Riley

- John Kundla

Basketbol Kuralları

Basketbol, belirli kurallar çerçevesinde oynanan bir takım sporudur. İşte bazı temel basketbol kuralları:

Oyun Alanı ve Oyuncu Sayısı: Standart bir basketbol sahası dikdörtgen şeklindedir ve genellikle 5'er oyuncudan oluşan iki takım arasında oynanır.

Maç Süresi: Profesyonel liglerde genellikle dört çeyrekten oluşur ve her çeyrek 10 veya 12 dakika sürer. Bu süre NBA'de 12 dakika iken Euroleague'de 10'ar dakikadan oluşur

Puanlama: Atışlar, sahadaki konumlarına göre farklı puan değerlerine sahiptir. İki puanlık bölge içinden yapılan atışlar 2 puan, üç puanlık çizginin dışından yapılan atışlar 3 puan değerindedir. Serbest atışlar ise 1 puan kazandırır.

Topun Kontrolü: Oyuncular, topu dribbling (sektirme) yaparak veya paslaşarak ilerletebilirler. Topu iki elle birden sektirme veya yürüme kurallara aykırıdır.

Savunma ve Faul: Rakip oyuncuya fiziksel temas, özellikle atış yaparken, faul olarak değerlendirilir. Belirli sayıda faul yapan oyuncular, oyun dışı bırakılabilir veya rakibe serbest atış hakkı verilebilir.

Çizgiler ve Alanlar: Oyun alanı çeşitli çizgilerle bölünmüştür: saha çizgileri, üç puan çizgisi, serbest atış çizgisi, vb. Bu çizgiler oyunun kurallarını ve puanlama sistemini etkiler.

Oyunun Başlaması ve Yeniden Başlaması: Maç, orta sahadaki atışla başlar. Oyun durduğunda, sınır dışına çıkan top veya faul sonrasında oyun yeniden başlatılır.

Zaman Kısıtlamaları: Oyuncuların topu belirli bir süre içinde sahanın karşı tarafına geçirmesi, atış yapması veya topu oyun içinde tutması gerekmektedir. Bu süreler liglere ve kurallara göre değişiklik gösterebilir.

Oyuncu Değişiklikleri: Oyun durduğunda takımlar oyuncu değişikliği yapabilirler. Değişiklik haklarında herhangi bir sınır bulunmamaktadır.

Sonuçlar: Maçın sonunda en yüksek puanı alan takım galip gelir. Berabere durumunda, genellikle ek süreler oynanır.