G KUVVETİ NEDİR? HAVACILIKTA EN ÇOK MERAK EDİLENLER...
Çoğu kaynakta G
Kuvvetinin tanımı; G harfinin “Gravitional” kelimesinden yani “Kütle çekimi”
kelimesinden geldiği için hatalı yapılır. Oysa ki; G kuvvetinin pek kütle
çekimi ile alakası yoktur. Bu nedenle de G kuvveti yanlış adlandırılmış veya
yanlış anlaşılmış terimdir. G kuvveti; belirli bir durum ve şartlar altında
hızlanmaya bağlı maruz kalınan kuvvettir. Yani; G Kuvveti hızlanmanın yaratmış
olduğu bir kuvvettir…
Daha iyi anlatabilmek adına şöyle bir örnek verelim:
Aracınızın sıfırdan 100 kilometreye kaç saniyede çıkacağını test etmeye
karar verdiniz. Trafiğe kapalı alanda olduğunuzu ve hız sınırı olmadığını
varsayarak gaza bastınız.
Yaklaşık 6 saniyede aracınızın sürat ibresi saatte 100 kilometreye ulaştı
ve siz bu hızlanma boyunca koltuğunuza yapıştınız. İşte sizi koltuğunuza
yapıştıran bu hızlanma, üzerinize uygulanan G-kuvvetinin bir
bileşenidir ve yaklaşık olarak 0,44 g değerine eşittir.
Arabayı durdurdunuz ve dışarı çıktınız. Üzerinize hala bir
g-kuvveti uygulanıyor ancak bunu hızlanma olmadığı için hissetmiyorsunuz.
Bu g kuvveti Dünya’nın yerçekiminden kaynaklanmaktadır ve sizi
Dünya’nın merkezine doğru 1 g sabit değeri ile hızlandırmaya
çalışmaktadır
Hepimiz yerçekiminden
kaynaklanan hızlanma kuvvetlerine adapte olmuş durumdayız. Ancak pilotluk
mesleğinde bu durum biraz daha farklı. Bu farklılık ise dünya üzerindeki çekim
kuvvetinin sabit olmasına rağmen uçaklardaki hızlanma hareketleriyle hissedilen
kuvvetin kat ve kat fazla olmasından kaynaklanmaktadır. Standart olarak
herkesin üzerinde 1G lik bir çekim kuvveti vardır. Ve bu yerçekimine
çocukluğumuzdan itibaren alışmış durumda yaşamımızı sürdürmekteyiz. Ancak bir
pilotun yaşayabileceği G kuvveti 9G ye kadar uzanabiliyor. 1 G lik
kuvveti kişinin kütlesi kadar olan kuvvet olarak tanımlayabiliriz. 9G lik
kuvveti de kişinin kütlesinin 9 katı kadar bir kuvvet olarak hesaplayabiliriz.
Dünyanın çekim kuvveti ise 32ft/Sn’lik sabit bir ivmeye sebep olur.
Lunaparklarda ve kullandığımız araçlarda bile bu kuvveti hissedebiliriz.
Sivil
Havacılıkta g kuvveti:
Sivil havacılıkta da 1G’nin üzerinde kuvvetler yaşanabilir. Bu
duruma ani ve keskin dönüşler, acil durum manevraları, ani yükseliş ve alçalışlar
sebep olur. Yolcular bunu göz kararmaları şeklinde veya üzerlerinde oluşan
basınca dayalı olarak ağırlaşma şeklinde hissedebilirler. Sosyal etkinliklere
bağlı olarak fazla alkol tüketen kişiler, devamlı yorgunluk hissedenler ile az
sıvı tüketenler G kuvvetini daha fazla hissetmektedirler.
G Kuvveti ile ilgili yapılan en büyük hata “G” ile sembolize
edilen yerçekimi sabiti ile karıştırılmasıdır. “g kuvveti” hızlanmayı
belirtir ve bir kütleye etki eden hızlanma (akselerasyon) olarak tanımlanır.